Mariana Çukuru Büyük Okyanus’ta Japonya ve Endonezya arasında bulunan Dünya üzerindeki en derin noktadır. Bilim insanlarının yaptığı ölçümlere göre 10.994 metredir. Dünyada böyle bir yerin var oluşu uzun yıllardır biliniyordu. Fakat oraya 23 Ocak 1960 da ilk kez gidilebildi. Maalesef aya ayak basmadan sadece 9 yıl önce. Üstelik Mariana Çukuruna inen ilk kişiler çukura ayak bile basamamışlardı.
Takvimler 1951’i gösterirken Büyük Okyanus’ta ,Mariana (Larron) takımadalarının doğusunda araştırma yapan bilim insanları denize saldıkları sondanın 10.863 m’ye ulaştığını gördüler. Ve bu çukur o güne kadar ölçülen en derin deniz çukuruydu.
Mariana çukurunun tektonik fayındaki basınç Dünyadaki ortalama atmosferik basıncın 1000 katından daha fazla. Bu yüzden basınca dayanabilecek bir denizaltı olan ‘Trieste’ i geliştirmek yılları aldı. Bu çalışmalar sonunda 23 Ocak 1960 yılında Jacques Piccord ile Donal Walsh Okyanus zemininde 20 dakika kaldıktan sonra yukarı çıktılar. Bir sonraki dalış mı? Yarım asırdan fazla beklememiz gerekti.
25 Mart 2012’de Challengeer Deep adlı araçla ikinci dalış gerçekleşti. James Cameron’la bir film setinde tanışmayı daha çok isterdik belki ama kendisine bir denizaltı ile solo dalış yaparken rastladık. Mariana çukurunun en derin noktasına ulaştığında örnekler ve görüntüler toplamaya çalışmıştı. Denizaltısında bir problem meydana gelince yüzeye beklenenden daha kısa sürede geri dönmek zorunda kaldı.
Ve son olarak Mayıs 2019’da Mariana Çukuruna 3.kez insanlı bir araç gönderildi. Amerikalı Denizaltı kaşifi Victor Vescovo . Çukurun dibinde 4 saat geçiren Vescovo; plastik poşet ve şeker ambalajı kalıntılarından başka pek de bir şeye rastlayamadı.
Nasıl oluştu?
Okyanusal nitelikte iki plakanın çarpıştığı sınırda derin çukurlar oluşabilir. Mariana çukuru da, Pasifik Plaka ile Mariana Plakası'nın çarpışması sonucu oluşmuş bir çukurdur ve iki plaka sınırındadır.
Hiç mi canlı yok?
* Ork – 60m * Balina Köpek Balıkları – 70 m * Dev Pasifik Ahtapotu – 100/2000 m * Dev Kürek Balığı – 200 m * Japon Örümcek Yengeci – 300 m * Dev Kalamar – 900 m * Beyaz Köpek Balığı / Kösele Sırtlı Kaplumbağa – 1300 m * Siyah Ejderha Balığı – 2000 m * İspermeçet Balinaları – 2250 m * Fener Balığı/ Siyah Kırlangıç – 4500 m Mariana Çukuru başladı – 6000m * Salyangoz Balığı / Karides / Omurgasızlar / Mikroplar – 7900m
Güneş ışınları bu çukurun derinliğine kesinlikle ulaşamaz. Sıcaklık çok düşük seviyelerdedir. Bu yüzden burada yaşayan deniz canlılarının karada yaşadığı asla düşünülemez. Bedenleri tamamen farklı yaşam koşullarına adapte olmuş durumdadır. Çukurun en derin noktasında değil ama farklı seviyelerinde yaşayan canlılar vardır.
Bu yazımda sizlere kısaca Mariana Çukurundan bahsettim. 59 yılda maalesef 4 kişinin gidebilmiş olduğu Mariana Çukurunu göremeden de kirletmeyi başarabilmiş durumdayız. Belki de insanlar bu kadar yıl boyunca uzaya yatırım yaptığı kadar ayaklarının altında olan bu okyanuslara da dikkat etseydi sayfalarca ‘okyanusların en büyük problemi plastik kirliliği’ yazan manşetler okumazdık.
Kaynak:https://tr.wikipedia.org/wiki/Mariana_%C3%87ukuru https://www.dw.com/tr/okyanuslar%C4%B1n-en-b%C3%BCy%C3%BCk-sorunu-plastik-kirlili%C4%9Fi/a-37610725
댓글